Κοινό κρυολόγημα

Μύτη βουλωμένη, πονόλαιμος, βήχας, δεκατική πυρετική κίνηση. Μια φθινοπωρινή ή χειμερινή εικόνα, την οποία βλέπουμε πολύ συχνά στα σχολεία και τους παιδικούς σταθμούς, στα καφενεία και γενικά στους χώρους όπου υπάρχει συνωστισμός και συγχρωτισμός. Κοινό κρυολόγημα. Τι είναι όμως και τι το προκαλεί; Πώς αντιμετωπίζεται και τι κινδύνους εγκυμονεί;

Αιτιολογία – τρόποι μετάδοσης

Πρόκειται για ίωση. Υπάρχουν πολλοί ιοί που μπορούν να προκαλέσουν αυτά τα συμπτώματα, με πιο συχνούς τους ρινοϊούς. Ο ιός μπαίνει στο σώμα από το στόμα, τη μύτη ή τα μάτια. Χρειάζεται περίπου μία έως τρεις ημέρες από την είσοδό του μέχρι να πολλαπλασιαστεί και να δώσει συμπτώματα. Μεταδίδεται με τις εκκρίσεις και μέσω του αέρα, με τα σταγονίδια μετά από βήχα ή φτέρνισμα. Πολύ συχνά, το άτομο που πάσχει πιάνει τη μύτη ή το στόμα του και μεταδίδει τον ιό στα άτομα του περιβάλλοντός του με την επαφή χέρι με χέρι ή μέσω κοινών αντικειμένων, όπως τα ποτήρια ή τα τηλέφωνα.

Συμπτώματα

Συνήθως ήπια. Κούραση, κακουχία, χαμηλός πυρετός, πονόλαιμος, βήχας, άλλοτε ξηρός κι άλλοτε μέτρια παραγωγικός, βουλωμένη μύτη ή συνάχι, πονοκέφαλος. Οι εκκρίσεις είναι πιο συχνά διαυγείς και υδαρείς. Η διάρκεια των συμπτωμάτων συνήθως ποικίλει, συνήθως δεν ξεπερνά τις μερικές ημέρες.

Επιπλοκές

Στις περισσότερες περιπτώσεις διατρέχει ήπια και χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα. Μερικές φορές μπορεί να εμφανιστούν επιπλοκές, οι οποίες ποικίλουν αναλόγως της ηλικίας και του ιστορικού του ασθενούς. Άτομα με διαταραχές της άμυνας του οργανισμού ή καπνιστές έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης επιπλοκών:

• Όταν πρόκειται για παιδιά προσχολικής ηλικίας, που πηγαίνουν σε παιδικούς σταθμούς, ή και σε λίγο μεγαλύτερα, μια συχνή επιπλοκή είναι η εμφάνιση μέσης ωτίτιδας: μετά από μερικές ημέρες με συνάχι και βουλωμένη μύτη, αρχίζει ο πόνος στο αυτί ή και στα αυτιά. Οι εκκρίσεις από τη μύτη γίνονται κίτρινες ή πράσινες, εμφανίζεται πυρετός και η εικόνα επιδεινώνεται.
• Επειδή η μύτη επικοινωνεί με τα ιγμόρεια, είναι πολύ συχνή η εμφάνιση παραρρινοκολπίτιδας (πιο συχνά ιγμορίτιδας). Εάν δεν ανοίξουν έγκαιρα οι αναπνευστικές οδοί, όλες αυτές οι εκκρίσεις παραμένουν, οδηγούν στην εμφάνιση φλεγμονής και σε δεύτερο χρόνο στην ανάπτυξη μικροβίων. Είναι μια επιπλοκή που εμφανίζεται και σε παιδιά και σε ενηλίκους.
• Όταν το παιδί ή ο ενήλικας έχει ιστορικό άσθματος, ένα κοινό κρυολόγημα μπορεί να οδηγήσει σε παροξυσμό.
• Στα πολύ μικρά παιδιά, μπορεί να εμφανιστεί croup (ξηρά φαρυγγοτραχειίτιδα) ή βρογχιολίτιδα: ξηρός βήχας, δύσπνοια.
• Τέλος, η στρεπτοκοκκική φαρυγγίτιδα (ψηλός πυρετός, πονόλαιμος και βύσματα στις αμυγδαλές) ή η πνευμονία σπανιότερα, αποτελούν δευτεροπαθείς λοιμώξεις μετά από κρυολόγημα.

Πρόληψη

• Πλύσιμο των χεριών με σαπούνι και νερό
• Πλύσιμο των παιχνιδιών σε τακτά χρονικά διαστήματα
• Χρήση χαρτομάντιλων μιας χρήσης
• Οι ασθενείς δεν πρέπει να μοιράζονται τα πράγματά τους και γενικά, κατά τη διάρκεια της νόσου, θα πρέπει να αποφεύγονται οι στενές επαφές
• Ανοιχτά παράθυρα – συχνός αερισμός των χώρων όπου συνωστίζονται παιδιά ή ηλικιωμένοι
• Σωστή διατροφή και ενυδάτωση

Αντιμετώπιση

Υπάρχουν μέτρα που μπορούμε να πάρουμε εμείς στο σπίτι για να μπορέσουμε να περάσουμε αυτές τις ημέρες του κρυολογήματος, όσο πιο ανώδυνα γίνεται. Το να έχει ο χώρος μια σωστή θερμοκρασία, ούτε ιδιαίτερα κρύα, ούτε ιδιαίτερα ζεστή είναι απαραίτητο για να αισθανόμαστε άνετα. Επίσης, η ξηρή ατμόσφαιρα επηρεάζει αρνητικά τη ρινική συμφόρηση και το βήχα. Άρα, ένας υγραντήρας, ένα μισάνοιχτο παράθυρο ή μια βρεγμένη πετσέτα στο καλοριφέρ μπορούν να βοηθήσουν. Η λήψη πολλών υγρών και το «πλύσιμο» της μύτης με αλατούχα διαλύματα θα βοηθήσουν τη ρινική συμφόρηση. Η λήψη καφεΐνης και αλκοόλ θέλουν προσοχή, γιατί αφυδατώνουν. Τέλος, οι γαργάρες με αλατόνερο θα βοηθήσουν παροδικά τον πονόλαιμο. Συνήθως δεν χρειάζονται φάρμακα για την αντιμετώπιση του κοινού κρυολογήματος. Η τακτική λήψη αντιπυρετικών/αναλγητικών μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση, όταν τα συμπτώματα είναι λίγο πιο βαριά. Προσοχή στη χορήγηση ασπιρίνης σε παιδιά με ιογενή λοίμωξη, γιατί έχει αναφερθεί η εμφάνιση του συνδρόμου Reye’s, μια σπάνια, αλλά απειλητική για την ζωή, κατάσταση. Τα αποσυμφορητικά έχουν θέση σε έντονα συμπτώματα και μόνο για τις πρώτες ημέρες και δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται σε παιδιά ηλικίας μικρότερης των 6 ετών. Η χρησιμότητα των αντιβηχικών και της βιταμίνης C δεν έχει αποδειχθεί.

Πότε θα πρέπει να πηγαίνουμε στον ιατρό;

• Παιδιά:
  • όταν ο πυρετός αλλάζει χαρακτήρα, γίνεται υψηλός (>38°C) ή/και διαρκεί πάνω από 2 ημέρες.
  • πυρετός που επιστρέφει μετά από απυρεξία
  • σε επιμονή ή επιδείνωση των συμπτωμάτων
  • δύσπνοια
  • βυθιότητα, υπνηλία, απώλεια όρεξης και έντονη ακεφιά
  • πόνος στα αυτιά
• Ενήλικες
  • πυρετός > του 38,5°C
  • πυρετός ή συμπτώματα που επιμένουν για πάνω από 5 ημέρες
  • πυρετός που επιστρέφει
  • έντονη δύσπνοια ή συριγμός
  • γνωστό ιστορικό ανοσοκαταστολής